Ιερό Παρεκκλήσιο Οσίας Ξένης, μετοχίου εν Αθήναις της ιεράς μητροπόλεως Σύρου

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ 

                               

Τα τελευταία δέκα χρόνια είμαι δάσκαλος στο 21ο δημοτικό σχολείο Αθηνών , σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες  πλέον  αλλά και προνομιούχες ταυτόχρονα περιοχές της Αθήνας

Στα σχολεία της πλατείας Αμερικής η σύνθεση των μαθητών ποικίλει από 15 έως 17 χώρες του κόσμου! Το σχολείο μας έχει πιο πολλούς Έλληνες μαθητές από τα γύρω σχολεία (20%) καθώς οι πολύτεκνες ιερατικές  και λαϊκές χριστιανικές  οικογένειες που επιμένουν να ζουν γύρω απ’ τον Άγιο Αντρέα οδού Λευκωσίας - καθολικό της Ιεράς Μονής που έχτισε η Αγία Φιλοθέη τον 16 Μ.Χ  αιώνα – στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο μας .

Στην τάξη μου ,την Α΄ Δημοτικού , έχω μαθητές από την Ελλάδα την Αλβανία,την Γεωργία , την Ουκρανία , την Ρουμανία , την Σιέρα Λεόνε ...Ένα παζλ εθνικοτήτων που σε κάνει ταυτόχρονα κουρασμένο και χαρούμενο. Κουρασμένο συνεχώς γιατί καλείσαι να μάθεις μια δύσκολη και απαιτητική γραμματικά , συντακτικά και εκφραστικά γλώσσα ,την Ελληνική ,σε παιδιά που δεν ξέρουν να την μιλούν από το σπίτι τους αλλά και χαρούμενο γιατί έχεις συνεχώς την αίσθηση ότι διδάσκεις σ’ όλο τον κόσμο!

Έτσι η επίδοση των μαθητών στην τάξη έχει πρωτίστως να κάνει με την ιδιοσυγκρασία , τον χαρακτήρα του μαθητή, το φιλότιμό του, την θέλησή του, την διάθεση υπακοής και την αγάπη του προς τον δάσκαλο αλλά και με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων  και την προσοχή που του δίνουν στο σπίτι. Βέβαια η καλή σχέση των γονέων μεταξύ τους και η διάθεσή τους να ασχοληθούν με τον μικρό μας μαθητή είναι οι δυο βασικοί παράγοντες από τους οποίους πολλές φορές καθορίζεται η επίδοσή του.

Στην Α΄δημοτικού μπαίνουν τα θεμέλια της γνώσης αλλά και της στάσης που θα κρατήσει ο μαθητής στη σχολική του πορεία. Η παρουσία των γονέων σ΄αυτήν την καινούρια προσπάθεια είναι καθοριστική. Οι γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας καλούνται να συμπαρασταθούν στην νέα ζωή του μαθητή. Και η συμπαράσταση αυτή πρέπει να είναι περισσότερο συναισθηματική και πρακτική. Οι γονείς καλούνται να βοηθήσουν το παιδί τους να οργανώσει το χρόνο του , να μην φοβάται τις εργασίες , να μάθει να τις λύνει και να τις κατανοεί μόνο του και να αναπτύξει την  κριτική του διάθεση .Δεν είναι λίγες οι φορές που ο μαθητής αναζητά την παρέα των γονέων του για να γράψει τις εργασίες του.

Αυτά όλα ακούγονται ωραία αλλά το ερώτημα είναι ποιος τα εφαρμόζει. Σε κάθε τάξη αυτά τα «τυχερά »  παιδιά δεν είναι ποτέ πάνω από δύο ή τρία.Μπορεί ο αριθμός αυτός να σοκάρει αλλά είναι η σκληρή πραγματικότητα . Οι γονείς αν είναι τυχεροί δουλεύουν κυριολεκτικά όλη τη μέρα αλλά και αν έχουν ακόμα χρόνο δεν μπορούν να βοηθήσουν οι ίδιοι τα παιδιά τους καθώς δεν ξέρουν να μιλούν και να γράφουν. Πολλές φορές αυτό που καταφέρνουμε στην τάξη χαλάει στο σπίτι και έτσι αργεί πολύ η πρόοδος του μαθητή.

Η κάθε τάξη έχει και την δική της δυναμική. Έτσι ο δάσκαλος πρέπει να αφήνει χώρο , να δίνει ευκαιρίες και στους μαθητές που δυσκολεύονται περισσότερο. Κι αυτές οι ευκαιρίες μπορεί να είναι επίσης  η παρότρυνση να γίνουν μέλη της χορωδίας του σχολείου, να αγαπήσουν την δανειστική βιβλιοθήκη , να πάρουν μέρος με οποιονδήποτε τρόπο σε ένα θεατρικό παιχνίδι ή σκετς που θα ανεβάσει η τάξη , να πάρει μέρος στις αθλητικές δραστηριότητες που μπορούν να γίνονται και από τον ίδιο τον δάσκαλο ως μαθητεία στην δυναμική της ομάδας . Με λίγα λόγια ο δάσκαλος καλείται να ανακαλύψει το ταλέντο του μαθητή, την ιδιαίτερη ευκολία σε μια δράση. Δεν υπάρχει μαθητής που να μην έχει έστω και ένα ταλέντο. Πάνω σ΄αυτό μπορείς να χτίσεις σιγά σιγά την αυτοεκτίμηση , την κοινωνική αποδοχή και να πυροδοτήσεις την θέληση για καλύτερη επίδοση.

Όλα αυτά γίνονται στο σχολείο. Τι γίνεται όμως όταν στο σπίτι όλα γκρεμίζονται; Τι γίνεται όταν οι γονείς δεν είναι πια ερωτευμένοι και στη συνέχεια χωρίζουν; Εκεί μπορούν όλα να τελειώσουν ακόμα και για τον καλύτερο μαθητή του σχολείου καθώς η δύναμη του μαθητή δεν είναι μόνο το μυαλό του αλλά και η ψυχική του διάθεση

Παρακολουθώντας την πορεία μαθητών που στο σπίτι ζούσαν ένα πολύ νοσηρό περιβάλλον παρατήρησα ότι το πρώτο αποτέλεσμα ήταν η παραμέληση του παιδιού. Και η παραμέληση έχει χειρότερα αποτελέσματα από την κακοποίηση. Μέσα σ’ αυτήν την έλλειψη αγάπης και στην καινούρια κατάσταση μίσους, κατάκρισης και αλληλοκατηγόριας το παιδί χάνει την χαρά του και θλίβεται . Αυτή η θλίψη, στο σχολείο παίρνει την μορφή της άρνησης αλλά και της βίας καθώς και  της παραβατικότητας ή της αυτοκαταστροφής ,καθώς ο μαθητής δεν μπορεί να εκφράσει το παράπονό του και να δεχτεί το τέλος της αγάπης.

Ο δάσκαλος πρέπει εγκαίρως να ανακαλύψει αυτήν την θλίψη- πένθος-  και οπωσδήποτε να παρέμβει. Να ενημερώσει τους γονείς , να τους φέρει μπροστά στις ευθύνες τους και να τους θυμίσει ότι εκτός από τον εγωισμό τους στο σπίτι υπάρχει ένα παιδί που τους αγαπάει και τους δυο το ίδιο!

Έχουμε παραδείγματα δασκάλων που πραγματικά άλλαξαν την φθίνουσα πορεία  της επίδοσης ενός μαθητή επειδή με προσωπικό κόστος μπήκαν στη ζωή του , κάτι βέβαια που απαιτεί προσοχή , νομική γνώση και κοινωνικές δεξιότητες .

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω πόσο μεγάλη σημασία έχει η βεβαιότητα του μαθητή ότι  ο Θεός υπάρχει, ότι μας αγαπάει όλους και ότι μπορείς να τον επικαλεσθείς για βοήθεια. Αν η οικογένεια κάνει αυτό το μεγάλο  δώρο στα μέλη της τότε η ψυχική δύναμη του μαθητή πολλαπλασιάζεται και δρα με ηρεμία και σιγουριά καθώς έχει μάθει να στηρίζει την γνώση του στην πίστη (που ξεκουράζει) και όχι στον εαυτό του ( που τον αγχώνει). Σ΄αυτό το σημείο επισημαίνω την θετικότατη επίδραση που έχει η παρουσία ενός καλού πνευματικού-εξομολόγου στην ζωή και στη σχολική επίδοση ενός μαθητή.Οι γονείς πολλές φορές εγκλωβίζονται σε λανθασμένες ιδέες και πρακτικές και δεν μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους.  

Πολύ δύσκολα όμως θα το συναντήσει κανείς αυτό ακόμα και σε χριστιανικές οικογένειες καθώς οι γονείς νομίζουν πως αυτοί είναι υπεύθυνοι για την επίδοση των παιδιών τους .Και αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ λογικό , είναι όμως μια μορφή απιστίας , η κρυφή έκφραση ενός εγωισμού , η οποία κουράζει πάρα πολύ τα παιδιά και συνεχώς χαλάει την σχέση των μελών της οικογένειας .

Για την επίδοση του μαθητή και την σχέση της οικογένειας μ’ αυτήν  σίγουρα θα έχουν γραφτεί πάρα πολλά άρθρα και θα έχουν γίνει πολλές μελέτες. Δεν έχω όμως δει να ασχολούνται με την τελευταία αυτή επισήμανση και τον ρόλο που παίζει στην επίδοση του μαθητή. Το βάρος φαίνεται ότι πέφτει σε ψυχολογικές και μαθησιακές μελέτες που συνήθως έρχονται από το εξωτερικό και ταυτίζουν πάντα την καλή επίδοση με την οικονομική κατάσταση των γονέων.

Όμως εδώ είναι Βαλκάνια ....δεν είναι παίξε γέλασε....και  υπάρχει  Θεός!

  Με αγάπη και εκτίμηση ο δάσκαλος της Α΄τάξης του 21^ου δημ. Σχολ. Αθηνών και εφημέριος του Ιερού Παρεκκλησίου της Οσίας Ξένης κάτω Πατησίων, πατήρ Γεώργιος Γανωτής